Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości

Autor: Magdalena Skiba

Do przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości zalicza się według przepisów obowiązującego polskiego prawa karnego:

  1. zgwałcenie (art. 197 k.k.)
  2. wykorzystanie seksualne osoby bezradnej lub niepoczytalnej (art. 198 k.k.)
  3. seksualne wykorzystanie zależności (art. 199 k.k.)
  4. seksualne wykorzystanie małoletniego (art. 200 k.k.)
  5. uwodzenie małoletniego poniżej lat 15 z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej (art. 200a k.k.)
  6. propagowanie pedofilii (art. 200b k.k.)
  7. kazirodztwo (art. 201 k.k.)
  8. pornografia (art. 202 k.k.)
  9. zmuszanie do prostytucji (art. 203 k.k.)
  10. czerpanie zysku z cudzego nierządu (art. 204 k.k.).

Art. 197 k.k. stanowi:

§ 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

§ 2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 3. Jeżeli sprawca dopuszcza się zgwałcenia:

1) wspólnie z inną osobą,

2) wobec małoletniego poniżej lat 15,

3) wobec wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.

§ 4. Jeśli sprawca czynu określonego w § 1-3 działa ze szczególnym okrucieństwem, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5.

W 2014 r. w Polsce wszczęto 2449 postępowań w sprawie o zgwałcenie, z czego stwierdzono dokonania przestępstwa w 1254 przypadkach.

W art. 198 k.k. uwzględniono przestępstwo wykorzystania seksualnego osoby bezradnej lub niepoczytalnej. Według tego przepisu:

Kto, wykorzystując bezradność innej osoby lub wynikający z upośledzenia umysłowego lub choroby psychicznej brak zdolności tej osoby do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem, doprowadza ją do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

W roku 2014 toczyło się w Polsce 249 postępowań z powyższego artykułu. W 99 z nich doszło do popełnienia przestępstwa.

Art. 200a k.k., wprowadzony do polskiego kodeksu karnego w 2010 r., brzmi:

§1. Kto w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 197 § 3 pkt 2 lub art. 200, jak również produkowania lub utrwalania treści pornograficznych, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawiązuje kontakt z małoletnim poniżej lat 15, zmierzając, za pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowanie sytuacji albo przy użyciu groźby bezprawnej, do spotkania z nim, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej małoletniemu poniżej lat 15 składa propozycję obcowania płciowego, poddania się lub wykonania innej czynności seksualnej lub udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych, i zmierza do jej realizacji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W minionym roku wszczęto 156 postępowań z tego artykułu. W 129 przypadkach okazało się, że doszło do przestępstwa.

Art. 200b k.k., również wprowadzony w życie dopiero w 2010 r., stanowi:

Kto publicznie propaguje lub pochwala zachowania o charakterze pedofilskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

W 2014 r. wszczęto w Polsce 6 postępowań na podstawie tej regulacji. 4 przypadki z nich były przestępstwami.

Według art. 201 k.k. określającego przestępstwo kazirodztwa:

Kto dopuszcza się obcowania płciowego w stosunku do wstępnego, zstępnego, przysposobionego, przysposabiającego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

W zeszłym roku na podstawie tego artykułu wszczęto w Polsce 41 postępowań, z których 26 to przestępstwa.

Art. 202 k.k. zawiera przepisy dotyczące przestępstwa pornografii w brzmieniu:

§ 1. Kto publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie, która tego sobie nie życzy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

§ 2. Kto małoletniemu poniżej lat 15 prezentuje treści pornograficzne lub udostępnia mu przedmioty mające taki charakter albo rozpowszechnia treści pornograficzne w sposób umożliwiający takiemu małoletniemu zapoznanie się z nimi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. Kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treści pornograficzne z udziałem małoletniego albo treści pornograficzne związane z prezentowaniem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 4. Kto utrwala treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej lat 15, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

§ 4a. Kto sprowadza, przechowuje lub posiada treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej lat 15, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 4b. Kto produkuje, rozpowszechnia, prezentuje, przechowuje lub posiada treści pornograficzne przedstawiające wytworzony lub przetworzony wizerunek małoletniego  uczestniczącego w czynności seksualnej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 5. Sąd może orzec przepadek narzędzi lub innych przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstw określonych w § 1-4b, chociażby nie stanowiły własności sprawcy.

W roku 2014 odnotowano w Polsce 2767 wszczętych postępowań w sprawie o przestępstwo pornografii, z czego 350 faktycznie miała miejsce.

Wedle art. 203 k.k.:

Kto, przemocą, groźbą bezprawną, podstępem lub wykorzystując stosunek zależności lub krytyczne położenie, doprowadza inną osobę do uprawiania prostytucji, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

W minionym roku w Polsce zarejestrowano 30 przestępstw tego rodzaju.

Art. 204 k.k. odnosi się do przestępstwa sutenerstwa i brzmi następująco:

§ 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, nakłania inną osobę do uprawiania prostytucji lub jej to ułatwia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Karze określonej w § 1 podlega, kto czerpie korzyści majątkowe z uprawiania prostytucji przez inną osobę.

§ 3. Jeżeli osoba określona w § 1 lub 2 jest małoletnim, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

W statystykach policyjnych odnotowano na podstawie powyższego artykułu 261 postępowań karnych. W 127 przypadkach były to przestępstwa.

Źródła:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553, z późn. zm.).

http://www.statystyka.policja.pl/.